اولین و مهم‌ترین مسئولیت هر معامله‌گر یا سرمایه‌گذار در بازارهای مالی، حفظ اصل دارایی‌هایش است. به زبان ساده، شما قبل از اینکه به کسب سود فکر کنید، باید به دنبال راهی برای جلوگیری از ضرر و زیان باشید. در مرحله بعد، باید بتوانید از سود کسب شده در بازارهای مالی به خوبی حفظ و حراست کنید. مجموعه اقداماتی که در این زمینه انجام می‌شوند، اصطلاحا تحت عنوان مدیریت ریسک در بازارهای مالی قرار می‌گیرند. در این مطلب بررسی خواهیم کرد که مدیریت ریسک چیست و چه روش‌هایی برای پیاده سازی آن وجود دارند.
مدیریت ریسک چیست؟
هیچ سرمایه‌گذاری را نمی‌توان یافت که خالی از ریسک باشد. در عین حال ریسک سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی مختلف هم یکسان نیست. مثلا سپرده‌گذاری در بانک را نمی‌توان با خرید بیت کوین از نظر میزان ریسک در یک سطح ارزیابی کرد. هر چند به صفر رساندن ریسک سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی تقریبا غیرممکن است؛ اما فراموش نکنید که مسیر حرکت به سمت این هدف مسدود نیست.
هیچ‌کس پیدا نمی‌شود که با هدف ضرر کردن قدم به بازارهای مالی بگذارد. شما می‌توانید مجموعه‌ای از اقدامات فنی و علمی را دنبال کنید تا به واسطه آن‌ها ریسک کمتری متوجه اصل سرمایه‌تان شود. این اقدامات تحت عنوان مدیریت ریسک شناخته می‌شوند. در ادامه بیشتر درباره مدیریت ریسک و انواع آن توضیح می‌دهیم.
فرآیند مدیریت ریسک در بازارهای مالی
مراحل مدیریت ریسک چیست؟ مجموعه‌ای از اقدامات را می‌توان برشمرد که در کنار یکدیگر به مدیریت ریسک معامله یا سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی کمک می‌کنند. در اینجا به بررسی تعدادی از این اقدامات می‌پردازیم. با مطالعه این بخش متوجه خواهید شد که فرایند مدیریت ریسک چند گام اصلی دارد. این گام‌ها عبارتند از:
1. تشکیل سبد سرمایه گذاری
یک سرمایه‌گذار هوشمند کسی است که تمام تخم‌مرغ‌های خود را در یک سبد نمی‌گذارد و با ایجاد یک پرتفوی متنوع از مجموعه‌ای از دارایی‌ها، ضریب اطمینان سرمایه‌گذاری خود را تا حد زیادی بالا می‌برد. به این ترتیب ریسک سیستماتیک سرمایه‌گذاری کاهش پیدا می‌کند و امکان حفاظت از سرمایه و کسب سود بیشتر برای سرمایه‌گذار مهیا می‌شود.
روی‌هم‌رفته پیشنهاد می‌کنیم که تنها روی یک بازار مالی تمرکز نکنید. همچنین در یک بازار مالی مانند کریپتوکارنسی هم فقط روی بیت کوین تمرکز نکنید. بلکه با انتخاب 3 تا 5 ارز دیجیتال می‌توانید سبد متنوعی را تشکیل دهید. تقسیم سرمایه بین دارایی‌های مختلف را هم بر اساس تحلیل فاندامنتال و میزان ریسک پذیری خود انجام دهید. از همین رو، توصیه می‌شود که بیش از 20 درصد از سرمایه را به دارایی‌های پر ریسک اختصاص ندهید.
2. کنترل احساسات
یکی از مهم‌ترین مهارت‌های هر سرمایه‌گذار، کنترل احساسات است. روحیه افراد در موفقیت یا شکست سرمایه‌گذاری آن‌ها بسیار اثرگذار است. در سرمایه‌گذاری نقاط عطفی وجود دارد که انسان باید بتواند به خوبی خود و احساساتش را کنترل کند. سرمایه‌گذارانی که با کوچک‌ترین نوسانات قیمت در بازار تصمیمات لحظه‌ای اتخاذ می‌کنند، قطعاً نمی‌توانند تجربه موفقی از سرمایه‌گذاری برای خود رقم بزنند.
همچنین صبر یک گوهر گران‌بها در اختیار هر سرمایه‌گذار است که باید به خوبی از آن استفاده کند. اجرای تمام روش‌های مدیریت ریسک در بازار ارز دیجیتال در گرو پرهیز از رفتارهای هیجانی است. گاهی اوقات اصل مدیریت احساسات، این طور حکم می‌کند که اصلا وارد یک معامله نشوید. کنترل احساسات کمک می‌کند تا تصمیمات شما مبتنی بر تحلیل فنی باشد.
3. تعیین حد سود و ضرر در سرمایه گذاری
موثرترین و مفیدترین استراتژی مدیریت ریسک چیست؟ معمولاً یکی از اقداماتی که قبل از سرمایه‌گذاری باید انجام داد، این است که حد سود و ضرر را به دقت تعیین نمود. شما باید از همان ابتدا بدانید که تحت چه شرایطی قصد خروج از معامله را دارید. تحلیل‌گران پیشنهاد می‌کنند که معامله‌گران تازه‌کار حد ضرر بیش از 10 درصد انتخاب نکنند. ضمن اینکه لازم است نسبت منطقی بین حد سود و ضرر در سرمایه‌گذاری برقرار کنید.
یکی از راهکارهای مدیریت ریسک در بازارهای مالی، پایبندی به حد سود و ضرر است. اگر بر مبنای تحلیل فنی حد سود و حد ضرر برای یک معامله تعیین می‌کنید، لازم است که تا زمان پابرجا ماندن تحلیل روی تصمیم خود بایستید. پایبندی به حد سود و ضرر نشان‌دهنده حرفه‌ای بودن رفتار سرمایه‌گذار است. طمع کردن مهم‌ترین مانع در جلوگیری از پایبندی افراد به حد سود و ضرر است و یک سرمایه‌گذار باید بتواند به خوبی این خصلت منفی را در خود مدیریت کند.
4. ورود و خروج چند مرحله‌ای در معاملات
گاهی اوقات معامله‌گر در شرایطی قرار میگیرد که تصمیم‌گیری برای ورود یا خروج از معامله سخت می‌شود. مثلا او می‌داند که در صورت خارج شدن از معامله ممکن است که سود زیادی را از دست بدهد. در عین حال باقی ماندن او در معامله نیز ممکن تمام سودهای فعلی او را نیز بر باد دهد. از طرفی دیگر، تشخیص نقطه مناسب برای خرید یک دارایی هم کار آسانی نیست.
در این شرایط استراتژی خرید و فروش پلکانی پیشنهاد می‌شود. شما با کم کردن میانگین سرمایه خود در یک معامله میزان ریسک آن را کاهش می‌دهید. به عبارت دیگر به جای آنکه تمام سرمایه خود را از یک معامله خارج کنید، مقداری از آن به فروش برسانید و با مقداری دیگر در معامله باقی بمانید.
هنگام خرید نیز می‌توانید چند نقطه را بر اساس تحلیل تکنیکال مشخص کنید و در هر یک از آن‌ها مقداری سرمایه برای خرید اختصاص دهید. به این ترتیب نه تنها فرصت معامله را از دست نمی‌دهید، بلکه ریسک اشتباه در برخی از جنبه‌های تحلیل خود را هم کم می‌کنید. استفاده از سطوح فیبوناچی در تحلیل تکنیکال برای خرید و فروش پلکانی بسیار رایج است.
5. تدوین استراتژی معاملاتی شخصی
شما به عنوان یک معامله‌گر یا سرمایه‌گذار در بازارهای مالی نیاز به استراتژی معاملاتی شخصی دارید. منظور از استراتژی معاملاتی این است که برای سوالات زیر پاسخ روشن و قانع کننده داشته باشید:
- چه دارایی‌هایی را برای سرمایه‌گذاری انتخاب می‌کنید؟
- از چه ابزارهایی برای تعیین زمان مناسب خرید و فروش دارایی‌ها استفاده می‌کنید؟
- تحلیل قیمت دارایی‌ها را در کدام تایم فریم انجام می‌دهیم؟
شما می‌توانید از استراتژی‌های معاملاتی دیگران الگوبرداری کنید؛ اما در نهایت باید توجه داشته باشید که باید استراتژی شخصی را تدوین کنید و در طول فعالیت خود در بازارهای مالی به آن پایبند باشید.
6. تجزیه و تحلیل ژورنال معاملاتی
یکی از اقدامات ضروری در فرآیند مدیریت ریسک مالی، تهیه و تنظیم ژورنال معاملاتی است. هنر یک معامله‌گر حرفه‌ای اشتباه نکردن نیست. بلکه یک تریدر واقعی باید بتواند از تکرار اشتباهات گذشته جلوگیری کند. برای این منظور شما باید اطلاعات کامل معاملات خود را در قالب ژورنال معاملاتی جمع‌آوری کنید.
سپس در بازه‌های زمانی خاص، این ژورنال را ارزیابی کنید. در نتیجه می‌توانید نقاط ضعف استراتژی معاملاتی خود را شناسایی و برطرف کنید و برای تقویت نقاط قوت برنامه‌ریزی کنید. این اقدامی است که در بحث مدیریت ریسک در زنجیره تامین هم در دستور کار میگیرد؛ یعنی با نظارت بر عملکرد اجزای زنجیره تامین از طریق جمع‌آوری و تحلیل داده‌ها، مشکلات موجود شناسایی و برطرف می‌شود.
7. پرهیز از معاملات پر تعداد
گاهی اوقات تریدرها برای جبران ضرر و زیان یا کسب سود زیاد، تعداد زیادی پوزیشن معاملاتی را در طول یک جلسه باز و بسته می‌کنند. واقعیت از این قرار است که تنها گروه معدودی از تریدرهای حرفه‌ای هستند که از این استراتژی سربلند بیرون می‌آیند. معاملات پرتعداد آن هم با حجم بالا در بسیاری از مواقع نتیجه‌ای جز از دست دادن سرمایه به دنبال ندارد. پیشنهاد می‌کنیم که به جای آن، منتظر فرصت‌های معاملاتی با ریسک کم بمانید تا شانس موفقیت بیشتری داشته باشید.
کلام پایانی
در این مقاله بررسی کردیم که مدیریت ریسک چیست و همچنین روش‌های مدیریت ریسک در بازارهای مالی را بررسی کردیم. در پایان لازم است تاکید کنیم که بدون استفاده از استراتژی‌های مدیریت ریسک، شانس چندانی برای موفقیت پایدار در بازارهای مالی نخواهید داشت. در این بین نباید از نقش پررنگ آموزش دیدن برای موفقیت در به کارگیری از ابزارهای مدیریت ریسک غافل شد. شما از چه روش‌هایی برای کاهش ریسک سرمایه‌گذاری خود در بازار ارزهای دیجیتال استفاده می‌کنید؟ نظرات خود را در این خصوص با ما در میان بگذارید.
