برای سفر به خارج از کشور، داشتن پاسپورت یا گذرنامه الزامی است. این مدرک هویتی، تابعیت شما را به کشور صادر کننده آن نشان می‌دهد و در هنگام ورود و خروج از کشور و همچنین انجام امور مربوط به سفر مانند اخذ ویزا و رزرو هتل مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ایران، برای دریافت پاسپورت باید شرایطی را داشته باشید و مدارکی را ارائه دهید. خبر خوب این است که مراحل گرفتن پاسپورت خیلی پیچیده نیست و به راحتی می‌توان این کار را انجام داد. برای بسیاری این پرسش مطرح است که برای گرفتن پاسپورت چه باید کرد و بایستی چه مراحلی را طی کرد. در ادامه، به شرایط گرفتن پاسپورت می‌پردازیم.
آشنایی با انواع پاسپورت
پاسپورت‌ها بر اساس نوع و کاربری به دسته های مختلفی تقسیم می شوند که هر کدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند. انتخاب نوع پاسپورت مناسب به عواملی مانند سن، جنسیت، وضعیت تأهل، شغل، هدف سفر و غیره بستگی دارد. انواع پاسپورت بر اساس رنگ جلد و نوع کاربری به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند:
انواع پاسپورت بر اساس رنگ جلد
- پاسپورت معمولی یا توریستی: رایج‌ترین نوع پاسپورت است که برای سفرهای شخصی، سیاحتی، زیارتی، تجاری و غیره استفاده می‌شود. رنگ جلد این نوع پاسپورت در ایران زرشکی است.
- پاسپورت دیپلماتیک: این نوع پاسپورت برای مقامات دولتی، دیپلمات‌ها و کارکنان سفارتخانه‌ها صادر می‌شود و رنگ جلد آن در ایران سرمه‌ای است.
- پاسپورت خدمتی: برای انجام ماموریت‌های اداری و غیرسیاحتی به خارج از کشور توسط کارکنان دولت صادر می‌شود و رنگ جلد آن در ایران سبز است.
- پاسپورت اضطراری: در شرایط خاص مانند مفقود شدن یا سرقت پاسپورت و یا نیاز فوری به سفر به خارج از کشور صادر می‌شود و اعتبار محدودی دارد. رنگ جلد این نوع پاسپورت در ایران طوسی است.
انواع پاسپورت بر اساس نوع کاربری
- پاسپورت خانوادگی: برای گروه‌های خانوادگی (حداکثر 5 نفر) صادر می‌شود و شامل مشخصات همه اعضای خانواده در یک جلد پاسپورت است.
- پاسپورت الکترونیکی: نوع جدیدی از پاسپورت است که به جای اطلاعات چاپی، از اطلاعات ذخیره شده در تراشه استفاده می‌کند. این نوع پاسپورت در حال حاضر برای برخی از گروه‌ها مانند مقامات دولتی، صادر می‌شود.
مدارک لازم برای گرفتن پاسپورت
احتمالاً اولین پرسشی که برایتان مطرح می‌شود، این است که برای گرفتن پاسپورت چه مدارکی لازم است. برای دریافت پاسپورت در ایران، باید مدارک زیر را ارائه دهید:
- اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی: شناسنامه باید عکس‌دار و دارای حداقل دو صفحه خالی باشد. کارت ملی باید هوشمند باشد.
- تصویر بیومتریک: داخل دفتر پلیس +10 گرفته می‌شود.
- ارائه اصل گذرنامه معتبر (در صورت وجود): اگر قبلاً پاسپورت داشته‌اید، باید آن را به همراه خود ببرید.
- کارت پایان خدمت یا گواهی اشتغال به تحصیل برای آقایان
- اجازه محضری پدر و یا قیم برای افراد زیر 18 سال
- دفترچه بیمه و یا گواهی اشتغال به تحصیل برای افراد زیر 15 سال
- رضایتنامه کتبی و محضری همسر برای بانوان متاهل
- تکمیل فرم درخواست صدور گذرنامه: این فرم را می‌توانید از دفاتر خدمات الکترونیک انتظامی (پلیس + 10) دریافت کنید.
نکته قابل توجه اینجاست که در صورت داشتن عکسی که مشخصات عکس گذرنامه را دارد، نیازی به تصویربرداری بیومتریک نیست. عکس پرسنلی برای گذرنامه باید پس زمینه سفید داشته باشد؛ 3 در چهار باشد؛ بدون روتوش و عینک آفتابی باشد و برای خانم‌ها با حجاب کامل و بدون آرایش گرفته شود.
دریافت پاسپورت در شرایط خاص
گاهی اوقات، با توجه به قوانین کنونی کشور، بعضی از گروه‌های خاص نیازمند طی کردن فرآیندهای ویژه‌ای جهت اخذ پاسپورت هستند.
شرایط گرفتن پاسپورت برای دانشجویان پسر
دانشجویان مشمول می‌توانند برای دریافت پاسپورت، درخواست معافیت تحصیلی به واحد آموزش دانشگاه محل تحصیل‌شان ارائه دهند. نداشتن غیبت در نظام‌وظیفه شرط اولیه است. پس از آن، هدف سفر نیز باید شرح داده شود. در مرحله، وثیقه سفر باید گذاشته شود تا برای مدت محدودی، پاسپورت دانشجویی صادر شود.
مبالغ وثیقه سفر به شرح زیر است:
- برای سفر زیارتی مبلغ ۵۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال
- برای سفر سیاحتی مبلغ ۳۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال
- برای سفر علمی مبلغ ۱۵۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال
- برای سفر تحصیلی مبلغ ۴۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال
شرایط گرفتن پاسپورت برای افراد زیر 18 سال
افراد زیر 18 سال باید رضایتنامه کتبی ولی خود را برای گرفتن پاسپورت داشته باشند و سایر مراحل فوق‌الذکر را طی کنند. درغیر این امکان گرفتن پاسپورت وجود ندارد.
شرایط گرفتن پاسپورت برای پسران بالای 18 سال
پسران بالای 18 سال باید کارت معافیت دائمی یا تحصیلی‌شان را برای دریافت پاسپورت ارائه دهند. در غیر این صورت، آن‌ها مشمول شرایط دریافت پاسپورت نخواهند بود. شرایط گرفتن پاسپورت برای کسانی که سربازی نرفته اند، به این صورت است که دانشجویان یا طلاب می‌توانند با ارائه گواهی اشتغال به تحصیل مشمول دریافت گذرنامه شوند. بنابراین، نبود غیبت برای اعزام به خدمت ضروری است. بنابراین، تنها گزینه برای شرایط گرفتن پاسپورت بدون کارت پایان خدمت، اشتغال به تحصیل است.
شرایط گرفتن پاسپورت برای زنان مطلقه
زنان زیر 40 سال باید رضایتنامه ولی یا سرپرست قهری‌شان را برای دریافت گذرنامه ارائه دهند. هر چند، زنان بالای 40 سال نیازی به دریافت رضایتنامه ولی یا سرپرست قهری برای اخذ پاسپورت ندارند.
شرایط گرفتن پاسپورت برای دختر مجرد
دختران مجرد بالای 18 سال بدون رضایتنامه محضری ولی می‌توانند اقدام به دریافت گذرنامه کنند. هر چند، دختران مجرد زیر 18 سال بایستی رضایتنامه کتبی ولی‌شان را داشته باشند.
شرایط گرفتن پاسپورت برای زنان متاهل
زنان متاهل قبل از اقدام به دریافت گذرنامه حتماً باید رضایتنامه همسرشان را داشته باشند. هر چند، در صورتی که اجازه دریافت پاسپورت در عقدنامه ذکر شده باشد، نیازی به اجازه همسر نیست. وکالتنامه‌های رسمی و معتبر هم می‌توانند جایگزینی دائمی برای رضایتنامه شوهر باشند.
شرایط گرفتن پاسپورت توسط مادر
تنها در صورتی که حضانت فرزند به هر دلیلی به مادرش سپرده شده باشد، او می‌تواند نسبت به اخذ پاسپورت اقدام کند. در غیر این صورت، یعنی در شرایطی که حضانت فرزند با پدر باشد، تنها رضایت پدر بسنده می‌کند.
شرایط گرفتن پاسپورت برای نظامیان
نظامیان حتی برای سفرهای مذهبی هم ممنوع‌الخروج هستند. بدین ترتیب، افراد نظامی که قصد دریافت گذرنامه دارند، باید به حفاظت اطلاعات رده خود مراجعه کنند و درخواست بدهند؛ در صورتی که درخواست آن‌ها مورد قبول واقع شود، با طی مراحل قانونی، مجوز خروج داده می‌شود.
سخن پایانی
همانطور که در این مطلب شرح داده شد، شرایط گرفتن پاسپورت برای افراد مختلف، با توجه به سن، جنسیت، وضعیت تأهل و غیره متفاوت است. دانستن این شرایط و مدارک لازم برای دریافت پاسپورت، به شما کمک می‌کند تا بتوانید بدون مشکل و در سریع‌ترین زمان ممکن، برای دریافت پاسپورت خود اقدام کنید. با یک برنامه‌ریزی دقیق، می‌توانید طبق بازه زمانی مد نظر و دلخواه خودتان پاسپورت دریافت نمایید.
سوالات متداول
1- هزینه گرفتن پاسپورت در سال 1403 چقدر است؟
هزینه گرفتن پاسپورت در سال 1403 حدود 450 هزار تومان می‌شود.
2- گرفتن پاسپورت چند روز طول میکشد؟
پاسپورت پس از طی کردن فرآیندهای اداری و رفع نواقص، معمولاً پس از دو هفته یا ده روز به آدرس پستی‌تان ارسال می‌شود.
3- اعتبار پاسپورت به چه معنا است؟
اعتبار پاسپورت به مدت زمانی اشاره دارد که پاسپورت یک فرد معتبر و قابل استفاده برای مسافرت به خارج از کشور است. در این مدت، دارنده پاسپورت می‌تواند با ارائه آن به مقامات مرزی، هویت خود را به اثبات رسانده و به طور قانونی از مرز عبور کند.
4- آیا می‌توان با پاسپورت ایرانی به همه کشورهای دنیا سفر کرد؟
با پاسپورت ایرانی می‌توان به بیش از 100 کشور دنیا بدون نیاز به ویزا سفر کرد. برای سفر به سایر کشورها، نیاز به دریافت ویزا از سفارت یا کنسولگری آن کشور در ایران خواهد بود.
5- در صورت گم شدن پاسپورت چه کار کنم؟
باید فوراً مراتب را به پلیس +10 گزارش و فرم‌های مربوطه را پر کنید.
