سرمایه‌گذاری در بازار ارز دیجیتال، امروز به یکی از محبوب‌ترین راه‌های سرمایه‌گذاری در دنیا تبدیل شده است. کسانی که تجربه فعالیت در این بازار مالی را دارند، به‌خوبی با پیچیدگی‌های موجود آشنا هستند. نوسانات قیمت ارزهای دیجیتال در مقایسه با سایر بازارهای مالی بیشتر است و همین موضوع کار را برای بسیاری از علاقه‌مندان دشوار می‌کند. یکی از راه‌هایی که برای حل این چالش در سال‌های گذشته معرفی شده، راه‌اندازی صندوق سرمایه گذاری ارز دیجیتال است. در این مطلب قصد داریم به بررسی نکات مهم در خصوص این صندوق‌های سرمایه گذاری بپردازیم.
صندوق سرمایه گذاری ارز دیجیتال چیست؟
صندوق سرمایه گذاری ارز دیجیتال (Crypto Investment Fund) نوعی صندوق مالی است که زیر نظر یک شرکت اداره می‌شود. تمرکز این صندوق روی سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال، شرکت‌ها و پروژه‌های مرتبط با بازار کریپتوکارنسی است. این صندوق‌ها توسط گروهی از متخصصان بازار کریپتو اداره می‌شوند. افراد می‌توانند با خرید سهام صندوق سرمایه گذاری ارز دیجیتال به‌صورت غیر مستقیم در این بازار سرمایه‌گذاری کنند.
مدیران صندوق، دارایی‌های جمع آوری شده را برای سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال به‌کار می‌گیرند و سود آن را در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌دهند. البته معمولا برای خرید و فروش سهام این صندوق‌ها باید کارمزد بپردازید. در مقابل برخی دیگر از صندوق‌ها خود را در بخشی از سود سرمایه شما شریک می‌کنند.
مزایا و معایب صندوق سرمایه گذاری ارز دیجیتال چیست؟
صندوق های سرمایه گذاری ارز دیجیتال، امکان سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بازار کریپتو را فراهم می‌کنند. بنابراین این صندوق‌ها زمینه ورود سرمایه افرادی که تخصص چندانی در زمینه معامله رمزارزها ندارند را به این بازار ایجاد می‌کنند. هر چند قیمت واحدهای سهام این صندوق‌ها تابعی از قیمت ارزهای دیجیتال هستند؛ اما تجربه نشان می‌دهد که میزان نوسان قیمت سهام آن‌ها در مقایسه با رمزارزها کمتر است.
دقت داشته باشید که با خرید سهام این صندوق‌ها شما مالکیت مستقیم ارزهای دیجیتال را در اختیار نخواهید داشت. ضمن اینکه بعضا با سرمایه گذاری در برخی از صندوق‌ها می‌توانید به‌جای یک رمزارز، همزمان در سبدی از ارزهای دیجیتال به‌صورت غیر مستقیم سرمایه‌گذاری کنید. ناگفته نماند که برخی از صندوق‌ها، کارمزد نسبتا بالایی دریافت می‌کنند. همچنین سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها هم بدون ریسک نیست.
انواع صندوق های سرمایه گذاری ارز دیجیتال
صندوق های سرمایه گذاری ارز دیجیتال را می‌توان به سه دسته اصلی تقسیم کرد که عبارت‌اند از:
1. صندوق شاخص ارز دیجیتال
همان‌طور که از نام این نوع صندوق بر می‌آید، بر اساس یک شاخص مشخص روی یک یا چند ارز دیجیتال سرمایه‌گذاری می‌کند. به‌عنوان مثال ممکن است یک صندوق روز 10 ارز دیجیتال برتر بازار از نظر مارکت کپ سرمایه‌گذاری کند. بنابراین مبنای تغییر در پرتفوی این صندوق، تغییر در رتبه‌بندی مارکت کپ ارزهای دیجیتال است. همچنین ممکن است بر اساس رتبه هر ارز دیجیتال، وزن خاصی از مجموع سرمایه‌گذاری صندوق به آن اختصاص پیدا کند.
2. صندوق پوشش ریسک یا هج فاند
صندوق سرمایه گذاری ارز دیجیتال پوشش ریسک (Hedge Fund) با هدف مدیریت ریسک ایجاد می‌شوند. این صندوق‌ها تلاش می‌کنند تا با انتخاب یک پرتفوی ارز دیجیتال، کمترین ریسک را متحمل شوند. تمرکز این صندوق‌ها روی کسب سود در بلند مدت است. معمولا خبری از سودهای هنگفت در هج فاندها نیست و در نقطه مقابل، کمتر پیش می‌آید که ضرر و زیان سنگینی هم متوجه سرمایه‌گذاران شود.
3. صندوق قابل معامله یا ETF
صندوق قابل معامله یا ETF نیز در سال‌های اخیر به بازار کریپتوکارنسی راه پیدا کرده است. در سال 2021، مجوز صندوق‌های ETF فیوچرز بیت کوین در آمریکا صادر شد. این صندوق‌ها از سرمایه کاربران برای معامله فیوچرز بیت کوین استفاده می‌کنند. در سال 2024 هم مجوز صندوق ETF اسپات بیت کوین در آمریکا صادر شد. این صندوق‌ها به‌طور مستقیم روی خرید بیت کوین تمرکز می‌کنند. برای سایر ارزهای دیجیتال مانند اتریوم هم صندوق‌های ETF تشکیل شده‌اند.
شاید این سوال را مطرح کنید که تفاوت صندوق ETF با شاخص چیست؟ صندوق‌های شاخص معمولا یکبار در شبانه‌روز بعد از پایان جلسه معاملاتی بازار در دسترس هستند. این در حالی است که صندوق‌های ETF در طول مدت فعالیت بازار قابل خرید و فروش‌اند. صندوق قابل معامله مانند سهام یک شرکت دارای واحدهای با ارزش مشخص هستند؛ اما صندوق شاخص الزاما مشابه سهام خرید و فروش نمی‌شود.
ویژگی‌های بهترین صندوق سرمایه گذاری ارز دیجیتال
بهترین صندوق سرمایه گذاری ارز دیجیتال باید چند ویژگی مهم داشته باشد که عبارت‌اند از:
- صندوق دارای مجوزهای قانونی فعالیت باشد.
- امکان سرمایه‌گذاری با سرمایه حداقلی در صندوق فراهم باشد.
- کارمزد سرمایه‌گذاری در صندوق مقرون‌به‌صرفه باشد.
- سابقه سرمایه‌گذاری موفق در بازارهای مالی داشته باشد.
- میزان سرمایه تحت مدیریت صندوق زیاد باشد.
- شفافیت لازم را در خصوص نوع سرمایه‌گذاری فراهم کرده باشد.
- نحوه تسویه صندوق شفاف باشد و در سریع‌ترین زمان ممکن صورت بگیرد.
منظور از صندوق سرمایه گذاری مبتنی بر ارز دیجیتال درآمد ثابت چیست؟
صندوق سرمایه‌گذاری ارز دیجیتال با سود ثابت، یکی از انواع صندوق‌های این بازار است. به زبان ساده این صندوق‌ها مقدار مشخصی سود را برای بازه زمانی خاصی در قبال خریداران تضمین می‌کنند. بنابراین بدون نگرانی از بابت اصل سرمایه، می‌توانید این صندوق‌ها را خریداری و سود را نیز در سررسید مشخص دریافت کنید. نکته اساسی این است که سود این صندوق‌ها به دلیل ریسک پایین، معمولا کم است.
رایج‌ترین مدل این صندوق‌ها به پشتوانه استیبل کوین‌های معروف مانند تتر (USDT) و یواس‌دی‌سی (USDC) تشکیل می‌شوند. همان‌طور که می‌دانید قیمت استیبل کوین‌ها ثابت است و نرخ برابری معادل 1 دلار آمریکا دارند. شما با خرید واحدهای این صندوق‌ها در واقع تعدادی از استیبل کوین‌ها را خریداری می‌کنید. مدیران صندوق، دارایی‌های جمع‌آوری شده را برای استیکینگ (Staking) یا پرداخت وام ارز دیجیتال استفاده می‌کنند. به این ترتیب در سررسید مشخص می‌توانند از محل دریافت پاداش استیکینگ یا سود حاصل از پرداخت وام، سود خریداران واحدهای صندوق را پرداخت کنند.
صندوق سرمایه گذاری ارز دیجیتال در ایران
در سال‌های اخیر، برخی از صرافی‌های ارز دیجیتال در ایران، نوعی صندوق سرمایه‌گذاری رمزارزها را ارائه کرده‌اند. همچنین پلتفرم‌های تخصصی هم در این زمینه ایجاد شده‌اند که امروز مشغول فعالیت هستند. البته ناگفته نماند که صندوق سرمایه گذاری ارز دیجیتال در ایران مانند صندوق‌های بازار بورس زیر نظر سازمان بورس و اوراق بهادار نیستند. تاکنون سازوکار قانونی برای فعالیت این صندوق‌ها در کشور پیش‌بینی نشده است.
کلام پایانی
در این مطلب به‌بررسی ابعاد مختلف صندوق سرمایه گذاری ارز دیجیتال پرداختیم. هر چند در حال حاضر، میزان سرمایه گذاری مستقیم در بازار کریپتو بسیار بیشتر از صندوق‌ها است؛ اما به‌نظر می‌رسد که در سال‌های آینده، صندوق‌ها سرمایه بیشتری را جذب خواهند کرد. این موضوع مشروط به پذیرش رسمی صندوق‌های سرمایه گذاری ارز دیجیتال در کشورهای مختلف است تا افراد و سازمان‌ها با آسودگی خاطر دارایی خود را در اختیار آن‌ها قرار دهند.
