تامین مالی جمعی (Crowdfunding) یک اصل پذیرفته شده در مسیر راه‌اندازی کسب‌وکارهای جدید است. در بازار کریپتوکارنسی نیز از یک شیوه اختصاصی برای تامین مالی پروژه‌های بلاک چینی استفاده می‌شود. برای این منظور، شرکت‌ها اقدام به فروش اولیه توکن بومی می‌کنند. نکته مهم این است که کسب‌وکارها از مدل‌های مختلفی برای برگزاری رویداد فروش توکن بهره می‌گیرند. یکی از این مدل‌ها، عرضه اولیه در صرافی ارز دیجیتال یا IEO است. در این مطلب بررسی خواهیم کرد که IEO چیست و کمی درباره ابعاد مختلف آن بحث و بررسی خواهیم کرد.
IEO چیست؟
IEO مخفف عبارت Initial Exchange Offering به معنی عرضه اولیه توکن در صرافی متمرکز ارز دیجیتال است. در این شیوه، رویداد فروش اولیه توکن یک پروژه در بستر صرافی ارز دیجیتال متمرکز برگزار می‌شود. در حال حاضر، برخی از مهم‌ترین صرافی‌های بازار کریپتو، خدمات برگزاری IEO را ارائه می‌کنند. معمولا هر صرافی هم قوانین و مقررات خاص خود را برای برگزاری IEO دارد.
باید توجه داشته باشید که بین IEO و عرضه اولیه سهام یک تفاوت جدی وجود دارد. در عرضه اولیه سهام، افراد به ازای تعداد سهامی که خریداری می‌کنند، مالکیت شرکت را در اختیار می‌گیرند. این در حالی است که با خرید توکن در IEO به هیچ عنوان سهمی از مالکیت پروژه یا شرکت کریپتویی به‌افراد واگذار نمی‌شود.
برگزاری IEO تقریبا از سال 2017 میلادی به این طرف در بازار کریپتوکارنسی رایج شد. امروزه، سهم قابل توجهی از رویدادهای عرضه اولیه توکن در بازار کریپتو به صورت IEO برگزار می‌شوند. در ادامه با توضیح درباره مزایای IEO متوجه دلیل محبوبیت این روش عرضه اولیه خواهید شد.
مزایای IEO چیست؟
اگر این سوال را مطرح کنید که مهم‌ترین مزیت IEO چیست، باید در پاسخ به چند نکته مهم اشاره کنیم. در اینجا ابعاد مختلف مزایای IEO را بررسی می‌کنیم:
1. اعتمادسازی در بین سرمایه گذاران
همان‌طور که اشاره کردیم در برگزاری IEO به هیچ عنوان مالکیت شرکت به خریداران واگذار نمی‌شود. این شیوه تامین مالی شاید باب میل صاحبان شرکت‌های کریپتویی باشد؛ اما واقعیت از این قرار است که تا حدی نقش مانع در برابر اعتماد سرمایه‌گذاران را ایفا می‌کند.
سوال اساسی این است که سرمایه‌گذاران بر چه اساسی باید دارایی خود را صرف یک توکن کنند؟ دلیل محبوبیت IEO در بازار کریپتوکارنسی در پاسخ به این سوال نهفته است. تجربه نشان می‌دهد که صرافی‌های معتبر بازار ارز دیجیتال، سازوکار مناسبی برای برگزاری این رویدادهای فروش توکن طراحی می‌کنند. کسب‌وکارهایی که قصد برگزاری IEO دارند هم ملزم به رعایت این چارچوب هستند.
هدف از وضع این سازوکار، کمک به سرمایه‌گذاران برای ارزیابی بهتر پروژه‌هایی است که در ابتدای کار هستند. به عنوان مثال، صرافی‌های معتبر مانند بایننس، ارائه وایت پیپر از سوی کسب‌وکارهایی که قصد برگزاری IEO را دارند، اجباری کرده است. مطالعه وایت پیپر یک پروژه تصویری نسبتا روشنی از پتانسیل آن برای پیشرفت در معرض دید خواننده این سند قرار می‌دهد. به همین دلیل، برگزاری IEO در یک صرافی معتبر برای فروش اولیه توکن یک راه مناسب برای جلب اعتماد سرمایه‌گذاران است.
2. بهره‌مندی از پایگاه کاربران صرافی‌ها
بازاریابی پروژه‌های جدید در بازار کریپتوکارنسی به کاری بسیار دشوار تبدیل شده است. از یک سو، تعداد پروژه‌های ارز دیجیتال به صورت تصاعدی در حال افزایش هستند و این موضوع باعث شده تا هیاهوی زیادی در بازار شنیده شوند. از سویی دیگر، تعداد پروژه‌های کلاهبرداری هم که در ابتدا فعالیت خود را با تبلیغات پر زرق و برق شروع کردند، رو به افزایش است.
در چنین شرایطی، برگزاری IEO در یک صرافی معتبر مانند بایننس کمک می‌کند تا کسب‌وکارها با کمترین زحمت در معرض پایگاه گسترده کاربران آن قرار بگیرند. ضمن اینکه می‌توانند از خدمات مشاوره و بازاریابی صرافی‌ها نیز بهره‌مند شوند. این موضوع بسیار مهمی است که نباید به‌سادگی از کنار آن عبور کرد.
معایب IEO چیست؟
برگزاری IEO یک راه سریع برای تامین مالی پروژه‌های کریپتویی است. در عین حال یک نکته مهم وجود دارد که نباید از آن غافل شد. در حالت عادی برگزاری یک عرضه اولیه توکن یا ICO می‌تواند بدون هزینه خاصی برای یک پروژه صورت بگیرد. این در حالی است که معمولا صرافی‌ها برای میزبانی از رویدادهای IEO هزینه دریافت می‌کنند. این هزینه معمولا در قالب بخشی از عرضه توکن بومی پروژه‌ها پرداخت می‌شود.
نکته مهم دیگر اینکه معمولا صرافی‌ها امکان مشارکت در یک IEO را تنها از طریق پرداخت هزینه در قالب رمزارز بومی خود فراهم می‌کنند. مثلا در صرافی بایننس باید مشارکت در رویدادهای فروش توکن باید از ارز دیجیتال بایننس کوین استفاده کنید. ضمن اینکه تنها کاربران صرافی میزبان عرضه اولیه مجاز به شرکت در این رویداد هستند و مابقی فعالان بازار این امکان را نخواهند داشت.
معروف ترین صرافی ها برای برگزاری IEO کدامند؟
پلتفرم‌های زیادی در زمینه میزبانی از IEO در بازار ارز دیجیتال فعالیت می‌کنند. بدون تردید، Binance Launchpad معروف‌ترین پلتفرم برگزار کننده IEO در بازار کریپتو است. تاکنون بیش از 93 رویداد فروش توکن در این پلتفرم برگزار شده است. جمعا چیزی حدود 174 میلیون دلار از 5.5 میلیون نفر برای تامین مالی پروژه‌های بایننس لانچ پد تا آگوست 2024 جمع‌آوری شده است. همچنین از جمله معروف‌ترین پلتفرم‌های برگزاری IEO می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کوین بیس
- پوبیت
- مکسی
- اوکی اکس
- هیوبی
تفاوت IEO با IDO و ICO چیست؟
تا اینجا بررسی کردیم که IEO چیست و چه مزایا و معایبی دارد. در این قسمت بد نیست که کمی درباره تفاوت IEO با IDO و ICO توضیح دهیم. IEO اشاره به عرضه اولیه توکن در صرافی‌های متمرکز دارد. این در حالی است که IDO رویداد فروش اولیه توکن است که از طریق صرافی غیرمتمرکز برگزار می‌شود. رویدادهای IDO معمولا قوانین و چارچوب‌های سخت‌گیرانه IEO را ندارند.
ICO هم اصطلاحی کلی مبنی بر عرضه اولیه ارز دیجیتال است. در یک نگاه می‌توان IEO را زیرمجموعه ICO معرفی کرد. البته هیچ الزامی برای برگزاری ICO در صرافی‌های متمرکز یا غیرمتمرکز وجود ندارد. بلکه توسعه دهندگان پروژه‌ها می‌توانند به‌صورت مستقیم و بدون واسطه تامین مالی را در ارتباط با سرمایه‌گذاران انجام دهند.
کلام پایانی
در این مطلب بررسی کردیم که IEO چیست و درباره ابعاد مختلف آن در بازار کریپتوکارنسی بحث کردیم. شرکت در رویدادهای IEO یکی از راه‌های درآمدزایی در بازار ارز دیجیتال است. معمولا توکن‌ها در این رویداد از سوی توسعه دهندگان پروژه‌ها با قیمت پایین فروخته می‌شوند تا جذب سرمایه به‌خوبی اتفاق بیفتد. به‌همین دلیل، شرکت در رویدادهای IEO پروژه‌های دارای پتانسیل پیشرفت، می‌تواند با سود زیادی برای سرمایه‌گذاران همراه باشد.
